Jaarcongres 2005: Zorg als beroep en bedrijf

De Nederlandse gezondheidszorg staat steeds sterker onder invloed van marktprincipes. Concurrentie, privatisering, commercialisering en risicoselectie zijn de nieuwe sleutelwoorden. Kostenbesparing is een bedoeld effect van de introductie van marktwerking in een sector die onbetaalbaar dreigt te worden. Maar de argumenten voor de introductie van marktwerking beperken zich niet tot de positieve financiële effecten: de zorg zal ook beter aansluiten bij de vraag van patiënten. En patiënten worden minder afhankelijk van de arts indien zorgvragers behandeld worden als klant en een keuze kunnen maken uit verschillende zorgaanbieders. Tegenstanders van marktwerking zijn bang voor minder samenwerking in de zorgsector, minder aandacht voor preventie en aantasting van solidariteit. Het debat tussen voor- en tegenstanders verscherpt zich en politieke ideologieën gaan de standpunten domineren.

Het congres stelde de gevolgen van marktwerking voor de beroepsethiek in de zorgsector centraal. Daarbij gaat het niet alleen om de beroepsethiek van artsen en verpleegkundigen, maar ook die van managers en verzekeraars. Sprekers uit deze beroepsgroepen gingen in op enkele fundamentele waarden in hun beroepsethiek: welzijn van de patiënt, vertrouwen, rechtvaardigheid, solidariteit, keuzevrijheid van zorgverlener en patiënt, kwaliteit van zorg, samenwerking. Zij lieten zien welke invloed de marktwerking hierop heeft. Moet de op het individu georiënteerde beroepsethiek opschuiven in de richting van een bedrijfsethiek? Bestaat er een kern van fundamentele waarden in de beroepsethiek waaraan niet mag worden getornd en die in het gedrang komt door de voortschrijdende marktwerking?

De organisatie was in handen van het Tijdschrift voor Gezondheidszorg en Ethiek (TGE), het Centrum voor Ethiek en Gezondheid (CEG), de Vereniging voor Filosofie en Geneeskunde (VFG). Het Tijdschrift voor Gezondheidszorg en Ethiek heeft naar aanleiding van het congres een themanummer samengesteld (2006:16:2).